Πρόσωπα Λησμονημένα (1946)

"ΟΛΕΣ ΟΙ ΨΥΧΟΥΛΕΣ" ΗΛΙΑΣ ΛΙΟΥΓΚΟΣ

VIII. Late night watch

ΠΕΓΚΥ ΖΗΝΑ - ΘΑΛΑΣΣΕΣ

ΗΕΛΤΙΟΣ- ΣΧΟΛΙΟ

Ανελεύθεροι. 

Χωρίς αντανακλαστικά.

Χωρίς φωνή δική μας. Περιμένουμε 

το σύνθημα απ΄ 'Εξω για ν' αντιδράσουμε, 

για να υπάρξουμε.    

Με συνθήματα ξένα, 

με αισθήματα  ξένα, 

με κόσμο ξένο προχωράμε 

στην παραλογία μεταποιούμενοι και στ' ανίερο, 

τους νεκρούς υβρίζοντας 

και χολή εκστομίζοντας 

απ' το άπλυτο των καιρών στόμα.

Κοιτάζω τα δρομολόγια στο σταθμό

και  λογαριάζω.

Απλησίαστο το εισιτήριο για την Ιστορία.

ΗΕΛΤΙΟΣ- ΑΝΘΡΩΠΟΣ

Γράψε όποιο ποίημα θες.

Άνθρωπο δε θα βρεις να το διαβάσει,

στο κελάρι της ψυχής σου να μπει

και την άμπελο να φτάσει.

Ανοιχτή η συλλογή 

πάνω στην άδεια θέση δίπλα στο παράθυρο 

ταξιδεύει

δίχως τα μάτια- δεν είναι πια μάτια-

μόνο τα βουνά μες την ομίχλη

και το τρένο που φεύγει  στο πουθενά

σφυρίζοντας

μπροστά από έρημες αποβάθρες.

18/1/2021

Κωστή Παλαμά Γύριζε

 

“Γύριζε, μή σταθής ποτέ, ρίξε μας πέτρα μαύρη,

ο ψεύτης είδωλο είναι εδώ, το προσκυνά η πλεμπάγια,

η Αλήθεια τόπο να σταθή μια σπιθαμή δέ θάβρη.

Αλάργα. Νέκρα της ψυχής της χώρας τα μουράγια.

Η Πολιτεία λωλάθηκε, κι απόπαιδα τα κάνει

το Νου, το Λόγο, την Καρδιά, τον Ψάλτη, τον Προφήτη·

κάθε σπαθί, κάθε φτερό, κάθε χλωρό στεφάνι,

στη λάσπη. Σταύλος ο ναός, μπουντρούμι και το σπίτι.

Από θαμπούς ντερβίσηδες και στέρφους μανταρίνους

κι από τους χαλκοπράσινους η Πολιτεία πατιέται.

Χαρά στους χασομέρηδες! Χαρά στους αρλεκίνους!

Σκλάβος ξανάσκυψε ο ρωμιός και δασκαλοκρατιέται.

Δεν έχεις, Όλυμπε, θεούς, μηδέ λεβέντες η Όσσα,

ραγιάδες έχεις, μάννα γή, σκυφτούς για το χαράτσι,

κούφιοι και οκνοί καταφρονούν τη θεία τραχιά σου γλώσσα,

των Ευρωπαίων περίγελα και των αρχαίων παλιάτσοι.

Και δημοκόποι Κλέωνες και λογοκόποι Ζωίλοι,

Και Μαμμωνάδες βάρβαροι, και χαύνοι λεβαντίνοι·

Λύκοι, κοπάδια, οι πιστικοί και ψωριασμένοι οι σκύλοι

Κι οι χαροκόποι αδιάντροποι, και πόρνη η Ρωμιοσύνη!”

Κωστής Παλαμάς

(Ποιητική συλλογή “Η Πολιτεία και η Μοναξιά”)

5Εσείς και 4 ακόμη

1 κοινοποίηση

Μου αρέσει!

Σχόλιο

Σπύρος Ποταμίτης- 13/1/2021

 Σπύρος Ποταμίτης

Αντί Καλημέρας…

Κλείσου στην κάμαρα. Μ’ ακούς;

Έξω ληστεύουν ψυχές. Φοβάμαι.

Αόρατα τάγματα κεντάνε σιωπή

σε βαθιά ρείθρα, μας σκοτώνουν.

Κλείσου στην κάμαρα. Μ’ ακούς;

Πέφτουμε σαν χελιδόνια νεκροί.

Πλημμύρισε η ζωή μας μοναξιά.

Δεν ξέρω κολύμπι. Βουλιάζουμε.

Κλείσου στην κάμαρα. Μ’ ακούς;

Μην ανοίγεις το παράθυρο. Σώπα.

Μπορεί να σ’ ακούσει ο θάνατος.

Σώπα. Ίσως θυμώσουν οι λέξεις.

Κλείσου στην κάμαρα. Μ’ ακούς;

Ο κήπος, τα όνειρα, τα ιδανικά μας…

χρεοκόπησαν. Μη βγεις έξω. Μ’ ακούς;

Μείνε μέσα να θηλάσεις τους νεκρούς, ζωή.

Κλείσου στην κάμαρα. Μ’ ακούς;

Ό,τι δε ζούμε να κεντήσεις στην κουρτίνα!

Πάνος Παπαϊωάννου & Χρυσόστομος Καραντωνίου - Πες Μου - Official Audio R...

Μουσική: Χρυσόστομος Καραντωνίου Στίχοι: Δημήτρης Παπαχαραλάμπους Πες μου πως είμαι ζωντανός, ότι δεν ξόφλησα ακόμα, πως ίδιος είναι ο ουρανός κι ότι δεν έχει αλλάξει χρώμα. Ποτέ δεν φτάνουν οι φωνές εδώ στην άκρη του βυθού μου, μα να σ’ ακούσω κάτι πες κι ας είσαι ψέμα του μυαλού μου. Πες μου πως είμαι ζωντανός κι εσύ εκεί με περιμένεις, μίλα μου όσο είναι καιρός, μη συνεχίζεις να σωπαίνεις. Πες μου πως δεν υπήρχα χτες, μα πάντα ήμουνα δικός σου πες μου να γίνω αυτός που θες κι ας είμαι ψέμα στο μυαλό σου. Πες μου πως είμαι ζωντανός κι ο κόσμος ζει μαζί με μένα. Πως έχει κι άλλο ο Θεός, ότι δεν φτάσαμε στο τέρμα. Άδειες μαζέυω τις στιγμές εδώ στη μέση του κενού μου μα πως υπάρχει κάτι πες κι ας είναι ψέμα του μυαλού μου

Πάνος Παπαϊωάννου - Χρυσόστομος Καραντωνίου - Ένιωσες ποτέ - Official Au...

Πάνος Παπαϊωάννου - Χρυσόστομος Καραντωνίου - Τα μεροκάματα - Official L...

Συνθέτης: Χρυσόστομος Καραντωνίου Στιχουργός: Δημήτρης Παπαχαραλάμπους

Μικρά τα μεροκάματα

τα δωρεάν πιο λίγα
ξεκίνησα χαράματα μα πουθενά δεν πήγα

φθηνά τα λόγια τα πολλά.
και ακριβή μια λέξη
ποιος αγοράζει ποιός πουλά
και ποιος μου τα χει κλέψει

δεν είναι που προσπάθησα, όσο κανείς δεν ξέρει
είναι που όσα κράτησα, μου κάψανε το χέρι
δεν είναι που κουράστικα να περιμένω κάτι.
είναι που δεν φαντάστηκα ότι ποτέ δεν θα ρθει

Μικρά τα μεροκάματα
και οι αγκαλιές πιο λίγες
σε κοίταξα κατάματα εσύ όμως δεν με είδες

Φτηνά τα λόγια τα πολλά
και ακριβή μια λέξη
ποιος αγοράζει ποιος πούλα εσύ μου τα χεις κλέψει

δεν είναι που σ αγάπησα όσο κανείς δεν ξέρει.
είναι που δεν σε κράτησα ποτέ από το χέρι.
δεν είναι που κουράστηκα να περιμένω μόνο.
είναι που δεν φαντάστηκα πως χάθηκες στο δρόμο.

Ο Γιώργος Φλωράκης στην ΕΡΤ3

I Epistrofi

"To τραγούδι της λίμνης" - Τάνια Τσανακλίδου

Ανελκυστήρας υπογείων

We The People - by Brad Schumann

Blind Willie Johnson - Dark was the night...

Ποια είσαι: ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΛΑΝΗ (1975)

Μουσική: Λίνος Κόκοτος, Στίχοι: Λευτέρης Παπαδόπουλος Από το δίσκο της συνεργασίας τους "Αποχαιρετισμός" που κυκλοφόρησε το 1975 με ερμηνευτές το Μανώλη Μητσιά και τη Δήμητρα Γαλάνη.

Ποια είσαι ποια σε γέννησε και ποια σε εγλυκοφίλει κορίτσι μου του Μάη και του Απρίλη Ποιος άνεμος σε χτένισε με χτένα από χρυσάφι κορίτσι μου βαρκούλα στην Ανάφη Ποια είσαι πώς σε λέγανε και πώς σε τραγουδούσαν κορίτσι μου αυτοί που σ'αγαπούσαν Ποια παλικάρια κλαίγανε στους ίσκιους σου κρυμμένα κορίτσι μου που πύργωσες για μένα Ποια είσαι κι όπου πάτησες ανθοβολάει το χώμα κορίτσι μου βασιλικό μου πιώμα Σε ποια γωνιά περπάτησες να πάω να γονατίσω κορίτσι μου το φως σου να φιλήσω

Το όρνεο

Μάρω Βαμβουνάκη

 Υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες ανθρώπων.

Κατά κάποια έννοια το λέμε αυτό,

δεν υπάγεται βέβαια όλη η ανθρωπότητα σε αυτές μόνο τις τέσσερις κατηγορίες.

Εκείνοι που δεν αντέχουν τη μοναξιά.

Εκείνοι που νιώθουν ότι αντέχουν τη μοναξιά άμα χρειαστεί να το υποστούν.

Εκείνοι που αισθάνονται ότι αγαπούν τη μοναξιά.

Και κάποιοι που πιστεύουν πώς,

εντέλει,

μοναξιά δεν υπάρχει,

μια και παντού βρίσκεται ο Θεός.

Ή πρώτη κατηγορία φαίνεται να είναι η πιο αδύνατη.

Οι άνθρωποι που φοβούνται τη μοναξιά κάνουν τις πιο απερίσκεπτες,

τις πιο σπασμωδικές,

και ως εκ τούτου,

τίς πιο επικίνδυνες επιλογές.

Διότι αν δεν μπορείς να μένεις,

στην ανάγκη έστω,

μόνος,

αν φοβάσαι τον κενό από άλλα πρόσωπα χώρο και χρόνο σου,

τότε εξαναγκάζεσαι να υποχωρείς όλο και σε μεγαλύτερους συμβιβασμούς,

να χάνεις το έδαφος κάτω από τον ασταθή βηματισμό σου.

Συμβιβασμούς στις φιλίες,

στον έρωτα,

στο επάγγελμα,

στον γάμο,

με τα παιδιά σου,

με τους γονείς σου (λάθος μου που το αναφέρω τόσο πίσω,

αφού η γονεϊκή σχέση δεν είναι μόνο συνέπεια αλλά κατά κανόνα αιτία της αδυναμίας σου),

με τους γείτονες,

με τους άλλους οδηγούς στον δρόμο,

με κάθε πλάσμα που διασταυρώνεσαι.

Θίγεται τότε και αλλοιώνεται η αληθινή σου οντότητα που δεν αντέχει να συναισθανθεί ποια όντως είναι.

Δεν έχει καιρό,

αφού η μόνη της έγνοια παραμένει – όλο και πιο επιτακτική – μία :

να κυνηγώ κάποιους και να είμαι κοντά τους,

μήπως ξεμείνω φοβισμένος μέσα στην ανυπόφορη μοναξιά.

Όμως,

η βαρύτερη αιτία ανθρώπινης δυστυχίας δεν είναι ο πόνος,

ή ματαίωση,

ή ερήμωση,

ή αρρώστια,

ή φτώχεια και όσα δεινά φέρνει σε όλους η ζωή.

Ή μεγαλύτερη αιτία δυστυχίας μας είναι ο συμβιβασμός,

οι συμβιβασμοί που κάνουμε.

Διότι τα πιο μεγάλα χαρίσματα που δόθηκαν στην ύπαρξη για να ζήσει με πληρότητα είναι δύο :

η αγάπη και η ελευθερία.

Πρώτα η ελευθερία και ύστερα η αγάπη,

αφού μόνο στον βαθμό που είσαι ελεύθερος μπορείς να αγαπάς.

Είναι μεγάλος μετρητής ευτυχίας το ερώτημα :

Πόσο ελεύθερος είμαι;

Πόσο αγαπώ;

Υπάρχουν άραγε πολλοί που αντέχουν να απαντήσουν έντιμα ;

Με μια σχετική ακρίβεια έστω ;

Όλο το λέμε και το ξαναλέμε ότι φόβος μοναξιάς είναι φόβος του εαυτού.

Κατά βάθος τρομάζουμε να συνομιλήσουμε με την ψυχή μας,

όσο μάλιστα περνούν τα χρόνια και πληθαίνουν οι συμβιβασμοί,

οι απωθήσεις,

οι δειλίες,

οι λαθεμένες και αναίτιες στην ουσία υποχωρήσεις μαζεύεται εντός μας μία υπόγεια αποθήκη που δύσκολα πια καθαρίζεται.

Δύσκολα μπαίνεις εκεί στο μισοσκόταδο,

να ψάξεις,

να ψαύσεις και να βάλεις κάποια τάξη.

Εκεί είναι σκεπασμένοι οι καθρέφτες με τα λευκά σεντόνια του πένθους,

που ρίχνουν πάνω στο ασήμι οι τεθλιμμένοι στο σπίτι ενός νεκρού,

μια και πένθος θυμίζει ένας χαμένος εαυτός.

Όσο κι αν θέλει να αγαπήσει ένας χαρακτήρας που τρομάζει υπερβολικά με τη μοναξιά,

η εξάρτηση και η ανάγκη είναι τόσο μεγάλες που η γνήσια αγάπη περνάει σε δεύτερο πλάνο.

Ή αγάπη όμως είναι μονάχα του πρώτου πλάνου – πίσω από κάτι άλλο,

πληγωμένη εξαφανίζεται.

Η αγάπη,

και η πιο ταπεινή,

είναι το πιο περήφανο από τα αισθήματά μας.

Από την άλλη,

ένας χαρακτήρας αναγκεμένος, ένας χαρακτήρας εξαρτημένος,

πνίγει και ενοχλεί εκείνον με τον οποίο θέλει να σχετίζεται.

Ένας τέτοιος τύπος μπορεί να βολεύει τον άλλο με τις εξυπηρετήσεις ή τις κολακείες που πρόθυμα χαρίζει,

όμως δεν του εμπνέει εκτίμηση.

Είναι μεγάλης αξίας να μπορείς να λες – και να το εννοείς :

«Είμαι μαζί σου εφόσον συμπλέουμε όμορφα,

αλλιώς φεύγω !

Δεν είναι ότι παύω να σε αγαπώ,

να σε βοηθάω,

αλλά μπορώ να σε αγαπώ και από μακριά !

Μπορώ να σε νοιάζομαι και από μακριά,

αλλά δεν θέλω να σε συναναστρέφομαι !

Το κοντά - κοντά μου χαλάει τον χαρακτήρα μου,

το κοντά μάς λερώνει την αθωότητά μας».

Υπάρχουν μάλιστα κάποια πρόσωπα δικά μας που μόνο από απόσταση μπορεί να τους αγαπά και να τους κατανοεί κανείς.

Κοντά τους και για διάφορους λόγους είναι λες και η φύση ταράσσεται,

ξεπερνάει τις ανθρώπινες συνήθεις αντοχές το να παλεύεις με στοιχεία του χαρακτήρα τους.

Δίχως όρια στις ανταλλαγές μας δεν είμαστε αξιαγάπητοι,

είμαστε μπελάς και ρεζιλίκι.

Το πολύ πολύ,

και το έσχατο,

προσφερόμαστε ως ένα αντικείμενο χρήσης.

Κάθε είδους χρήσης και ανάλογα με την περίσταση.

Καταντούμε,

άνθρωπος -πουρές

που έλεγε ο μπαμπάς μου,

παίρνουμε το σχήμα τού όπου μας βάζουνε.

Άσχημος δεν είναι ο δίχως δικό του προσωπικό σχήμα;

Ακόμη και οι γονείς,

που όλο υποχωρούν και κάνουν στα παιδιά τους ό,τι ζητήσουν και ό,τι είναι γνήσιο και αληθινά καλό,

με τα χρόνια καταντούν αντικείμενα των παιδιών τους.

Τα παιδιά μπορεί να τους χρησιμοποιούν – έτσι τα έμαθαν,

όμως παράλληλα τους θυμώνουν,

τα απογοητεύουν,

τα εκνευρίζουν διότι από νωρίς καταλαβαίνουν ότι έχουν γονείς χωρίς χαρακτήρα,

χωρίς προσωπικότητα.

Πού να στηριχθούν κι αυτά ;

τί να τα οδηγήσει όσο μεγαλώνουν ;

Τέτοιοι «τρυφεροί» γονείς τα μπουκώνουν με δωρεές και ευκολίες,

όμως δεν τα εμπνέουν να τους σέβονται,

να τους υπολογίζουν,

να θέλουν να τους μιμηθούν.

Δεν υπάρχει μέτρο,

σταθμά και αλφάδι σε τέτοιες ανακατωμένες οικογένειες,

τα παιδιά θα εξελιχθούν ασύμμετρα,

δυσαρμονικά, δυσλειτουργικά,

και σίγουρα εξαρτημένα από πρόσωπα και πράγματα,

έξω από το ταραγμένο οικογενειακό σπίτι.

Χρειάζονται αγώνες για να χτίζεις αυθεντικές σχέσεις.

Γιατί είναι μεγάλος αγώνας το να ρισκάρεις,

αν χρειαστεί,

απώλειες.

Όμως το ρίσκο είναι προϋπόθεση της ειλικρίνειας,

βασική προϋπόθεση ελευθερίας.

Προϋπόθεση γνήσιας σχέσης τελικά.

Ο Χριστός λέει αιωνίως εκείνο το δυσνόητο για τον μαλθακό τρόπο που θέλουμε να ζούμε :

Για να κερδίσεις την ψυχή σου πρέπει να την χάσεις.

Όποιος δεν αντέχει τον χαμό είναι μονίμως χαμένος.

Μάρω Βαμβουνάκη