ΕΛΥΤΗΣ: Το Μονόγραμμα

Το Μονόγραμμα:

Κατσάνης, Βαγγέλης (1933-2009) -- "Όταν οι Ατρείδες..."

http://www.apgrd.ox.ac.uk/productions/production/7271
ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ.κντ1
http://www.biblionet.gr/ΚΑΤΣΑΝΗΣ-ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ.κντ
http://alpha-web.de.a9sapp.eu/portal/record/2055708/507869.html

Παρουσιάσεις- Κριτικές
Ελληνική Διασπορά.

Βάσος Βαρίκας.

Αλκης Θρύλος.

Επιθεώρηση Τέχνης

Πέτρος Χάρης.

http://www.eens.org/EENS_congresses/2014/shamanidi_sophie.pdf
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=149727

Ετσι & Αλλιώς

Στις 13 του περασμένου Δεκεμβρίου έφευγε αναπάντεχα από τη ζωή από ανακοπή, στα 74 του, ο συγγραφέας Βαγγέλης Κατσάνης. Μια μέρα πριν, στις 12 Δεκεμβρίου, είχα συμπτωματικά αναφερθεί παραδίπλα στο πρώτο θεατρικό του έργο «Οταν οι Ατρείδες...», το οποίο, ενώ είχε επιλεγεί να παιχτεί το καλοκαίρι του 1964 στο Ηρώδειο, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, ματαιώθηκε, με κυβερνητική εντολή, επειδή εκτιμήθηκε ότι έθιγε τον εύθικτο θεσμό της βασιλείας.

Ηταν η σύζυγός του η οποία με είχε πληροφορήσει μερικές ημέρες αργότερα ότι στις 31 Μαρτίου (την ερχόμενη Τετάρτη δηλαδή), στις 12 το μεσημέρι, θα πραγματοποιηθεί στον «Ιανό» (Σταδίου 24) εκδήλωση αφιερωμένη στη μνήμη του, επ' ευκαιρία και της έκδοσης της ποιητικής του συλλογής «Το κουτί με τα ποιήματα».

***

Η κυρία Κατσάνη είχε την καλοσύνη να μου στείλει τη συλλογή αυτή, μαζί με το μυθιστόρημά του «Ο καθρέφτης της τρέλας μας» (και τα δύο από τις εκδόσεις «Βιβλιοπέλαγος»). Γιατί ο Κατσάνης, με σπουδές στα νομικά, υπήρξε αθόρυβος μεν, πολυσχιδής δε συγγραφέας: Εκτός από τους «Ατρείδες», είχε γράψει ακόμη τρία θεατρικά έργα, δύο πεζογραφήματα, πλήθος μεταφράσεων λογοτεχνικών έργων (Χένρι Μίλερ, Χέμινγουεϊ, Τζακ Λόντον, Πάαρ Λάνγκερβιστ, Χέρμπερτ Γουέλς κ.ά. -συνολικά 60), καθώς και σενάρια για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση.

Τιμώντας την προσφορά και τη μνήμη του, μεταφέρω ένα ποίημά του (τόσα πολλά τα καλά) από τη συλλογή που θα παρουσιαστεί την Τετάρτη. Τίτλος «Ending», από την ενότητα «Εξι ποιήματα με εγγλέζικους τίτλους»: «Χρώματα δίψας - βήματα φωτιάς./ Το κόκκινο του ξύλου υπνώττοντας/ το πράσινο του φύλλου ελπίζοντας/ το κίτρινο της δύσης πονώντας./ Φθινοπωριάζουνε τα όνειρα στα χέρια μας/ και σκοτείνιασαν την καρδιά μας καταιγίδες./ Δυσδιάκριτος μες την ομίχλη/ ο παλιός πύργος σε ανάταση/ ταξιδεύει με περιπάθεια τα ουράνια/ πασχίζοντας εναγώνια να προκαλέσει/ μια μοναχή στάλα βροχής/ μια στάξη αίμα./ Ποιος θα μας σώσει;»

ΣΗΜ. «Το θέμα είναι τ ώ ρ α τι λες»... (Μανόλης Αναγνωστάκης)

ghionis@enet.gr

Μ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ Πέντε μικρά θέματα

I

Μες στην κλειστή μοναξιά μου
Έσφιξα τη ζεστή παιδική σου άγνοια
Στην αγνή παρουσία σου καθρέφτισα τη χαμένη ψυχή μου.
Εμείς αγαπήσαμε. Εμείς
Προσευχόμαστε πάντοτε. Εμείς
Μοιραστήκαμε το ψωμί και τον κόπο μας
Κι εγώ μέσα σε σένα και σ’ όλους.

II
Ίσκιοι βουβοί αραγμένοι στη σκάλα
Μάτια θολά που κράτησαν εικόνες θαλασσινές
Κύματα με τη γλυκιάν αγωνία στην κάτασπρη ράχη
Γυμνός κυλίστηκα μέσα στην άμμο μα δεν υποτάχτηκα
Και δεν αγάπησα μόνον εσένα που τόσο με κράτησες
Όπως αγάπησα τα ναυαγισμένα καράβια με τα τραγικά ονόματα
Τους μακρινούς φάρους, τα φώτα ενός απίθανου ορίζοντα
Τις νύχτες που γύρευα μόνος να βρω το χαμένο εαυτό μου
Τις νύχτες που μόνος γυρνούσα χωρίς κανείς να με νιώσει
Τις νύχτες που σκότωσα μέσα μου κάθε παλιά μου αυταπάτη.

III
Δρόμοι παλιοί που αγάπησα και μίσησα ατέλειωτα
Κάτω απ’ τους ίσκιους των σπιτιών να περπατώ
Νύχτες των γυρισμών αναπότρεπτες κι η πόλη νεκρή
Την ασήμαντη παρουσία μου βρίσκω σε κάθε γωνιά
Κάμε να σ’ ανταμώσω, κάποτε, φάσμα χαμένο του πόθου μου
Κι εγώ ξεχασμένος κι ατίθασος να περπατώ κρατώντας
Ακόμα μια σπίθα τρεμόσβηστη στις υγρές μου παλάμες.
(Και προχωρούσα μέσα στη νύχτα χωρίς
Να γνωρίζω κανένανε κι ούτε
Κανένας με γνώριζε).

IV
Κάτω απ’ τα ρούχα μου δε χτυπά πια η παιδική μου καρδιά
Λησμόνησα την αγάπη που ’ναι μόνο αγάπη
Μερόνυχτα να τριγυρνώ χωρίς να σε βρίσκω μπροστά μου
Ορίζοντα λευκέ της αστραπής και του όνειρου
Ένιωσα το στήθος μου να σπάζει στη φυγή σου
Ψυχή της αγάπης μου αλήτισσα
Λεπίδι του πόθου μου αδυσώπητο
Νικήτρα μονάχη της σκέψης μου.

V
Χαρά, Χαρά, ζεστή αγαπημένη
Τραγούδι αστείρευτο σε χείλια χιμαιρικά
Στα γυμνά μου μπράτσα το είδωλό σου συντρίβω
Χαρά μακρινή, σαν τη θάλασσα ατέλειωτη
Κουρέλι ακριβό της πικρής αναζήτησης
Άσε να φτύσω το φαρμάκι της ψεύτρας σου ύπαρξης
Άσε να οραματιστώ τις νεκρές αναμνήσεις μου
(Ανελέητο κύμα της νιότης μου).

Ω ψυχή την αγωνία ερωτευμένη!