Τ' Όνομά Σου (Μεγαλυνάρι) - Τερψιχόρη Παπαστεφάνου

ΠΗΓΗ http://www.palmografos.com/permalink/13971.html

ΚΑΒΑΦΗΣ -ΑΣ ΦΡΟΝΤΙΖΑΝ

ΑΣ ΦΡΟΝΤΙΖΑΝ

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ [ 1930]

                                                                              

                Κατήντησα σχεδόν ανέστιος και πένης.

                Αυτή η μοιραία πόλις, η Αντιόχεια

                Όλα τα χρήματά μου τάφαγε:

                Αυτή η μοιραία με το δαπανηρό της βίο.

                Αλλά είμαι νέος και με υγείαν αρίστην.

                Κάτοχος  της ελληνικής θαυμάσιος

                [ξέρω και παραξέρω Αριστοτέλη, Πλάτωνα΄

                τι ρήτορας,τι ποιητάς, τι ο,τι κι αν πεις]

                Από στρατιωτικά έχω μιαν ιδέα,

                Είμαι μπασμένος, κάμποσο και στα διοικητικά.

                Στην Αλεξανδρεια έμεινα έξι μήνες, πέρσι΄

                Κάπως γνωρίζω [ κι΄είναι τούτο χρήσιμον ] τα εκεί :

                Του Κακεργέτη βλέψεις, και παληανθρωπιές, και τα λοιπά.

                Όθεν φρονώ πως είμαι στα γεμάτα

                Ενδεδειγμένος για να υπηρετήσω αυτήν την χώρα,

                Την προσφιλή πατρίδα μου Συρία.

                Σ΄ ό,τι δουλειά με βάλλουν θα πασχίσω

                Να είμαι στην χώρα ωφέλιμος. Αυτή ειν’ η πρόθεσις μου.

                Αν πάλι μ’ εμποδίσουν με τα συστήματά τους-

                Τους ξέρουμε τους προκομένους : να τα λέμε τώρα;

                Αν μ’ εμποδίσουνε, τι φταίω εγώ.

                Θ’ απευθυνθώ προς τον Ζαβίνα πρώτα,

                Κι αν ο μωρός αυτός δεν μ’ εκτιμήσει,

                Θα πάω στον αντίπαλό του, τον Γρυπό.

                Κι αν ο ηλίθιος κι αυτός δεν με προσλάβει,

                Πηγαίνω παρευθύς στον Υρκανό.

                Θα με θελήσει πάντως ένας απ’ τους τρεις.

                Κι΄ειν΄η συνείδηση μου ήσυχη

                Για το αψήφιστο της εκλογής.

                Βλάπτουν κ’ οι τρεις τους την Συρία το ίδιο.

                Αλλά, κατεστραμένος άνθρωπος, τι φταίω εγώ.

                Ζητώ ο ταλαίπωρος να μπαλοθώ.

                Ας φρόντιζαν οι κραταιοί θεοί

                Να δημιουργήσουν έναν τέταρτο καλό.

                 Μετά χαράς θα πήγαινα μ’ αυτόν.

ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ-ΑΦΙΕΡΩΜΑ-ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ

Τάσος Λειβαδίτης Αποσπάσματα

Γιάννης Ιωάννου- Σηκωμός

ΣΗΚΩΜΟΣ

Μια μέρα βάλανε βουλή, βουλευτές και υπουργοί,

την Ελλάδα να πουλήσουν, το λαό μας να φοβίσουν.

Γιατ' έτσι λεν' τ' αρπαχτικά, τα ξένα τους αφεντικά.

Χρόνια τώρα δανειζόνταν, τα λεφτά όμως τρωγόνταν.

Μα δε μας ξέρανε καλά, πίσω 'χει η αχλάδα την ουρά.

Γέροι, νιοι ξεσηκωθήκαν, στις πλατείες μαζευτήκαν.

Φωνή λαού, οργή Θεού, άντε μαζέψτε τα γι' αλλού.

Δεν πουλιέται τούτη η χώρα, ξεκουμπίδια αμέσως τώρα.

Το Σύνταγμα να εφαρμορστεί, έτσ' ειν' η λαϊκή βουλή.

Λαϊκή κυριαρχία, είναι η δημοκρατία.

Κι ενωμένοι όλοι μαζί, άλλη θα φτιάξουμε Βουλή.

Άλλους βουλευτές θα βρούμε, το λαό να σεβαστούνε.

Και την Ελλάδα ν' αγαπούν, αν χρειαστεί να θυσιαστούν

για τα άγια χώματά της, έτσι λένε τα παιδιά της!

Γεώργιος Σουρής (1853-1919)

 
Ποιος είδε κράτος λιγοστό
σ' όλη τη γη μοναδικό,
εκατό να εξοδεύει
και πενήντα να μαζεύει;
 
Να τρέφει όλους τους αργούς,
νά 'χει επτά Πρωθυπουργούς,
ταμείο δίχως χρήματα
και δόξης τόσα μνήματα;
 
Νά 'χει κλητήρες για φρουρά
και να σε κλέβουν φανερά,
κι ενώ αυτοί σε κλέβουνε
τον κλέφτη να γυρεύουνε;
 
Όλα σ' αυτή τη γη μασκαρευτήκαν
ονείρατα, ελπίδες και σκοποί,
οι μούρες μας μουτσούνες εγινήκαν
δεν ξέρομε τί λέγεται ντροπή.
 
Σπαθί αντίληψη, μυαλό ξεφτέρι,
κάτι μισόμαθε κι όλα τα ξέρει.
Κι από προσπάππου κι από παππού
συγχρόνως μπούφος και αλεπού.
 
Θέλει ακόμα  -κι αυτό είναι ωραίο-
να παριστάνει τον ευρωπαίο.
Στα δυό φορώντας τα πόδια που 'χει
στο 'να λουστρίνι, στ' άλλο τσαρούχι.
 
Σουλούπι, μπόϊ, μικρομεσαίο,
ύφος του γόη, ψευτομοιραίο.
Λίγο κατσούφης, λίγο γκρινιάρης,
λίγο μαγκούφης, λίγο μουρντάρης.
 
Και ψωμοτύρι και για καφέ
το «δε βαρυέσαι» κι «ωχ αδερφέ».
Ωσάν πολίτης, σκυφτός ραγιάς
σαν πιάσει πόστο: δερβέναγάς.
 
Δυστυχία σου, Ελλάς, με τα τέκνα που γεννάς!
 
Ώ Ελλάς, ηρώων χώρα, τί γαϊδάρους βγάζεις τώρα;
 

Θ. Βακαλιός- Η στιγμή κι ο χρόνος

  Η στιγμή κι ο χρόνος 

Μια Αυγή
Ένα Μεσημέρι
Ένα Ηλιοβασίλεμα
Μια Μέρα
Ένας ολόκληρος κόσμος.
 
Γιατί άραγε χρειάζεται
ο χρόνος;
Απλώς για την επανάληψη;
Και βέβαια!  

                                     Θ. Βακαλιός  

                                                                 Ηλιούπολη, 20.4.2011

ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΖΟΓΛΟΥ- Άχ Ελλάδα

 Άχ Ελλάδα

Χαρά στον Έλληνα που ελληνοξεχνά
και στο Σικάγο μέσα ζει στη λευτεριά
εκείνος που δεν ξέρει και δεν αγαπά
σάμπως φταις κι εσύ καημένη
και στην Αθήνα μέσα ζει στη ξενιτιά

Αχ Ελλάδα σ' αγαπώ
και βαθιά σ' ευχαριστώ
γιατί μ' έμαθες και ξέρω
ν' ανασαίνω όπου βρεθώ
να πεθαίνω όπου πατώ
και να μην σε υποφέρω

Αχ Ελλάδα θα στο πω
πριν λαλήσεις πετεινό
δεκατρείς φορές μ' αρνιέσαι
μ' εκβιάζεις μου κολλάς
σαν το νόθο με πετάς
μα κι απάνω μου κρεμιέσαι

Η πιο γλυκιά πατρίδα
είναι η καρδιά
Οδυσσέα γύρνα κοντά μου
που τ' άγια χώματα της
πόνος και χαρά

Κάθε ένας είναι ένας
που σύνορο πονά
κι εγώ είμαι ένας κανένας
που σας σεργιανά

Αχ Ελλάδα σ' αγαπώ
και βαθιά σ' ευχαριστώ
γιατί μ' έμαθες και ξέρω
ν' ανασαίνω όπου βρεθώ
να πεθαίνω όπου πατώ
και να μην σε υποφέρω

Αχ Ελλάδα θα στο πω
πριν λαλήσεις πετεινό
δεκατρείς φορές μ' αρνιέσαι
μ' εκβιάζεις μου κολλάς
σαν το νόθο με πετάς
μα κι απάνω μου κρεμιέσαι


ΑΝΤΙΟ ΝΙΚΟ (18-4-2011)

ΠΩΣ ΝΑ ΜΗ ΣΕ ΑΓΑΠΑΜΕ ;

Του Βαγγέλη Μπόντα

...Τι φταίω εγώ που η μουσική μου μυρίζει μπαρούτι κι η αγάπη μου για την πατρίδα, μουσική; Το περίεργο όμως είναι, ότι τελικά η μοναξιά μου, μέσα βαθειά μου, τριπλασιάστηκε γιατί ποιος μπορεί να πιστέψει τέτοιες τρελές ιστορίες που τελικά διαμόρφωσαν τη ζωή μου και την τέχνη μου; Μια μουσική που μυρίζει μπαρούτι και μια πατρίδα που τραγουδά και ξανατραγουδά «Πότε θα κάνει ξαστεριά» και απάντηση δεν παίρνει;

...Έτσι είπα λίγο πριν πάω να συναντήσω τους παππούδες μου να τους φέρω την καλή είδηση: «Παππού, την βρήκα την ξαστεριά και τη λένε 'Σπίθα' ».

Για μια δίκαιη κοινωνία. Που ναι μεν εξασφαλίζει σε όλους ίσα δικαιώματα παντού και πάντα παραβλέποντας όμως το ότι οι άνθρωποι είναι μεν ίσοι, δεν είναι όμως όμοιοι. Η ίδια η φύση δημιούργησε την ανισότητα που τις περισσότερες φορές κυρίως στο ζωικό βασίλειο οδηγεί σε αγριότητες. Δυστυχώς το ίδιο συμβαίνει και με τα κοινωνικά συστήματα όπως ο καπιταλισμός, που διέπεται από τους νόμους της Ζούγκλας. Αυτό δεν πρέπει να συμβαίνει με τον Σοσιαλισμό που όμως έφτασε στο άλλο άκρο: Όλοι είναι ίσοι και όμοιοι! Κάτι τέτοιο όμως στην ουσία είναι άδικο και αντιπαραγωγικό. Γιατί αν δεν ανταμείβεται με δίκαιο τρόπο το επί πλέον που μπορεί και θέλει να μας προσφέρει ο α  ή ο β, τότε σταματά η φυσιολογική και δίκαιη άμιλλα. Δηλαδή το βασικό κίνητρο για να πάει μπροστά μια κοινωνία. Και φτάνουμε στην ισοπέδωση κλαδεύοντας αυτό που ξεχωρίζει, μιας και το χορτάρι δεν μπορεί να γίνει δέντρο. Και είδαμε τα αποτελέσματα... Λέτε οι Κινέζοι να εφαρμόζουν το δόγμα αυτό; Δηλαδή να χτίζουν μια σοσιαλιστική κοινωνία στην οποία να εφαρμόζεται στην πράξη η «δίκαιη ανισότητα»;

Κορυφαία - εξαιρετική παρουσία του Μίκη Θεοδωράκη στο Nexus Απριλίου 2011
Θυμίζω το

Ποίημα του Μιχάλη Κατσαρού...


Αντισταθείτε
σ' αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι
και λέει: καλά είμαι εδώ.
Αντισταθείτε σ' αυτόν που γύρισε πάλι στο σπίτι
και λέει: Δόξα σοι ο Θεός .
Αντισταθείτε
στον περσικό τάπητα των πoλυκατοικιών
στον κοντό άνθρωπο του γραφείου
στην εταιρεία εισαγωγαί- εξαγωγαί
στην κρατική εκπαίδευση
στο φόρο
σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.

Αντισταθείτε
σ' αυτόν που χαιρετάει απ' την εξέδρα ώρες
ατέλειωτες τις παρελάσεις

σ' αυτή την άγονη κυρία που μοιράζει
έντυπα αγίων λίβανον και σμύρναν

σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.

Αντισταθείτε πάλι σ' όλους αυτούς που λέγονται
μεγάλοι

στον πρόεδρο του Εφετείου αντισταθείτε

στις μουσικές τα τούμπανα και τις παράτες

σ' όλα τ' ανώτερα συνέδρια που φλυαρούνε
πίνουν καφέδες σύνεδροι συμβουλατόροι

σ' όλους που γράφουν λόγους για την εποχή
δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα

στις κολακείες τις ευχές τις τόσες υποκλίσεις
από γραφιάδες και δειλούς για το σοφό
αρχηγό τους.

Αντισταθείτε στις υπηρεσίες των αλλοδαπών
και διαβατηρίων

στις φοβερές σημαίες των κρατών και τη
διπλωματία

στα εργοστάσια πολεμικών υλών

σ' αυτούς που λένε λυρισμό τα ωραία λόγια
στα θούρια

στα γλυκερά τραγούδια με τους θρήνους
στους θεατές

στον άνεμο

σ' όλους τους αδιάφορους και τους σοφούς
στους άλλους που κάνουνε το φίλο σας

ως και σε μένα, σε μένα ακόμα που σας ιστορώ
αντισταθείτε.

Τότε μπορεί βέβαιοι να περάσουμε προς την
Ελευθερία.
 (........)
Και συ λοιπόν
στέκεσαι έτσι βουβός με τόσες παραιτήσεις
απο φωνή
απο τροφή
απο άλογο
απο σπίτι
στέκεις απαίσια βουβός σαν πεθαμένος:
Ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν.

Ποτέ να μη μας στερήσουν την ωραιότητα του ονείρου

Διάθλαση προσώπου

Το πρόσωπο ξεχύθηκε,
ωσάν τον καταρράκτη,
κ’ η όψη του διαθλάθηκε,
στον ουρανό και εχάθη.

Ήταν θεσπέσια η στιγμή,
τα κύτταρα φθονούσαν,
την αιωρούμενη θωριά,
που χάνοταν κ’ υψούταν.

Γιάννης Κανατσέλης

Θανάσης Βακαλιός- Σχεδιασμοί

Γράφω με χοντρό μολύβι
στριμωγμένος στο καλύβι
Γράφω πράγματα ωραία
Με το σκύλο μου παρέα

Έξω κοσμοχαλασιά
Πάει ο κόσμος να χαθεί
Ποιος πεθαίνει και ποιος ζει

Έχεις την κορμοστασιά
Έχεις και μυαλό πολύ
Βάλε μπρος τη μηχανή

Μη ρωτάς και μη φοβάσαι
Βάλε δύναμη και σπάσε
αλυσίδες και βιολιά
που σου δένουν τη μιλιά

Διώξε την κακομοιριά
Δώσε στο σκλάβο λευτεριά
Δώστου και δουλειά να ζήσει
Πριν την ώρα του μη σβήσει


Ηλιούπολη 4.4. 2011

Νάνος Βαλαωρίτης:

«Ας τελειώσει η ιστορία

περί αγράμματου Ομήρου!» 

 

Συνέντευξη στην Ελπίδα Πασαμιχάλη

«Ο Όμηρος ήταν βάρδος  ένατου βαθμού»

«Ο Όμηρος με τα έπη ήθελε να δώσει ένα υπόβαθρο ιερό, πολιτιστικό και μυθολογικό στο ελληνικό αλφάβητο»

Ο Νάνος Βαλαωρίτης ανακαλύπτει θεματική ακροφωνία στα Ομηρικά Έπη: www.bookbar.gr

«Μέσα στη σημερινή εποχή της παρακμής, νοιώθω υπέρτατη ηδονή για το γεγονός ότι υπάρχουν διανοητές που επαναφέρουν το ομηρικό ζήτημα.» Τη δήλωση αυτή έκανε ακροατής,  σε μια από τις πρώτες παρουσιάσεις του νέου έργου του Νάνου Βαλαωρίτη «Ο Όμηρος και το αλφάβητο». Έχω την εντύπωση ότι η λιτή αυτή δήλωση αποτυπώνει με τον πιο εύστοχο και συγκινητικό τρόπο, την τεράστια σημασία της νέας μελέτης του Νάνου Βαλαωρίτη. Στο βιβλίο «Ο Όμηρος και το αλφάβητο» που εκδόθηκε από την  Ελληνοαμερικανική Ένωση, ο βραβευμένος με το Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας συγγραφέας και ποιητής προχωρά σε μια από τις πιο σημαντικές ανακαλύψεις σε σχέση με τα Ομηρικά Έπη: Αποδεικνύει την ύπαρξη θεματικής ακροφωνίας ανάμεσα στο γράμμα του τίτλου και στο περιεχόμενο κάθε ραψωδίας. Δηλαδή κάθε ραψωδία των Ομηρικών επών αποτελεί ύμνο για ένα γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου!
Ο Νάνος Βαλαωρίτης μιλά στο “Book Bar” για την επαναστατική αυτή ανακάλυψη και τις αλλαγές που επιφέρει στην αντίληψή μας για τα Ομηρικά Έπη και για τον ίδιο τον Όμηρο.

Ποιο ακριβώς είναι το θέμα του βιβλίου «Ο Όμηρος και το αλφάβητο» ;
 

Είναι η σχέση του αλφαβήτου στους τίτλους των ραψωδιών του Ομήρου και στα δύο έπη, την Ιλιάδα και την Οδύσσεια, με το κείμενο. Από την αρχαία εποχή μέχρι σήμερα, θεωρούσαν ότι το αλφάβητο στους τίτλους, δεν είχε σχέση με το περιεχόμενο και ότι υπήρχε για τυπικούς λόγους και για το διαχωρισμό των κεφαλαίων. Όμως αυτό δεν είναι δυνατόν. Αν είχαν βάλει οι Αλεξανδρινοί το αλφάβητο σε ένα συνεχές ποίημα, δεν θα ήταν δυνατόν να πετύχουν τόσο καίρια τον διαχωρισμό των κεφαλαίων.
Εσείς παρατηρήσατε ότι υπάρχει αντιστοιχία ανάμεσα στο γράμμα του τίτλου με το περιεχόμενο της ραψωδίας;
Ναι. Αυτό το ονομάζω θεματική ακροφωνία. Δεν ήταν καθόλου τυχαίο γεγονός η ανακάλυψη. Υπάρχει ένα βιβλίο του Άγγλου ποιητή Robert Graves , για τα αλφάβητα των Κελτών. Οι  Κέλτες λοιπόν είχαν αλφαβητικά ποιήματα. Ο Graves τα μελετάει αυτά διεξοδικά σε ένα βιβλίο που λέγεται “The white Goddess” (Η λευκή Θεά). Πιστεύω ότι από εκεί μου ήλθε η ιδέα να εξετάσω, πώς παρέλειψε ο Graves δύο μεγάλα ελληνικά ποιήματα που έχουν τίτλους αλφαβητικούς και δεν  τα περιέλαβε στη μελέτη του για τα αλφαβητικά ποιήματα.

Πώς εξηγείτε την παράλειψη αυτή του Graves;
Διότι η επικρατέστερη άποψη ήταν ότι το αλφάβητο στον Όμηρο ήταν απλώς ένα αριθμητικό μνημονικό σύστημα, το οποίο δημιούργησαν οι Αλεξανδρινοί.
Πώς αρχίσατε να ερευνάτε το θέμα;
Άρχισα να ερευνώ, να δω αν οι λέξεις που αρχίζουν από Α δομούν την Ραψωδία Α’. Αν οι λέξεις που αρχίζουν από Β δομούν το θέμα της Ραψωδίας Β’  κ.ο.κ. Αμέσως, από τα τρία πρώτα κεφάλαια βρήκα ότι υπήρχε σχέση!
Αυτό ισχύει τόσο για την Ιλιάδα όσο και για την Οδύσσεια;
Ναι. Πρώτα ανακάλυψα ότι ισχύει στην Ιλιάδα.
«Στη ραψωδία Α’ το θέμα είναι η Ατιμία που γίνεται στον Αχιλλέα»

Ποια είναι η αντιστοιχία ανάμεσα  στο γράμμα Α και στην  ραψωδία A  της Ιλιάδας;

Το θέμα της είναι η Ατιμία που γίνεται στον Αχιλλέα και του παίρνουνε τη Βρισηίδα. Έχει ως βασικό θέμα την Αγορή που είναι η συγκέντρωση του στρατού και τις Αγορές των αρχηγών των Αχαιών. Το Α είναι πολύ συχνό γράμμα στην αρχή των ελληνικών λέξεων και υπάρχει μεγάλη δυνατότητα επιλογής:  Απόλλωνας, Αοιδός, Αοίδε Θεά, με το οποίο αρχίζει η Ιλιάδα. Επίσης εμφανίζεται ο Άδης,  οι Αργείοι, οι Ατρείδες, ο Αγαμέμνονας και κυρίως πρεσβεύει ο Απόλλωνας σε όλη τη ραψωδία. Επίσης  γίνεται αναφορά στους βασιλείς με τη λέξη Άναξ και στους θεούς και στους θνητούς. Άναξ Ανδρών ο Αγαμέμνων κλπ. Δεν υπάρχει πουθενά η λέξη Βασιλεύς.

Στη ραψωδία Β’;

Εδώ, ο Αγαμέμνων, δεν συγκαλεί Αγορή, αλλά Βουλή. Δηλαδή τους αρχηγούς. Επίσης οι Αρχηγοί αναφέρονται ως Βασιλείς. Η επανάσταση του Θερσίτη γίνεται εναντίον των Βασιλέων, όχι των ανάκτων. Η Βουλή δεν είναι μόνο η συγκέντρωση των ανδρών αλλά και η Βουλή του Διός, το σχέδιο του Διός.

Στη Ραψωδία Γ;

Στη Ραψωδία Γ το θέμα είναι η Γυναίκα! Η μονομαχία για την Ελένη, η Αφροδίτη που παρεμβαίνει και ο ρόλος της γυναίκας γενικά. Είναι επίσης οι Γέροντες. Η Ελένη παρελαύνει μπροστά στους Γέροντες που την θαυμάζουν για την ομορφιά της και λένε ότι «Γι αυτήν άξιζε να πολεμήσουμε!» Από τις πιο γνωστές σκηνές της Ιλιάδας.

Γίνεται και στην Οδύσσεια αυτό;

Ναι. Στην αντίστοιχη ραψωδία, το θέμα είναι μόνο ο γέρων που είναι ο Νέστορας. Ο βασιλιάς που βασίλεψε γι τρείς γενιές. Και ο Τηλέμαχος όταν του μιλάει του απευθύνεται «Ω Γέρων», «Ω Γέρων» «Ω Γερίνιος» συνεχώς. Εδώ βλέπουμε τον παραλληλισμό των δύο ποιημάτων. Όπου η έμφαση είναι στου Γέρους στην Οδύσσεια και η Γυναίκα στην Ιλιάδα.

«Το Δ’ της Ιλιάδας είναι ο Δόλος. Στο Ε’ εμφανίζεται το θέμα Έρως –Έρις»

Το Δ’  της Ιλιάδας σε τι αναφέρεται;

Το Δ’ είναι ο Δόλος! Ο Δόλος του Πάνδαρου. Οι Θεοί κανονίζουν να τοξεύσει ο Πάνδαρος με δόλο τον Μενέλαο κατά τη μονομαχία του με τον Πάρι, ενώ έχουν γίνει συνθήκες. Το θέμα είναι εδώ η Διάλυση των όρκων. «Όρκια Δηλήσαντο». Τη Διάλυση των όρκων με Δόλο μηχανεύονται οι Θεοί. Είναι επίσης οι Δηώσεις των πόλεων.

Η  Ραψωδία Ε’ με τι συνδέεται;

Εδώ κυριαρχεί η Ενυώ η Θεά της Μάχης, η οποία στροβιλίζεται και ο Άρης που είναι ο Θεός της ραψωδίας, λέγεται ‘Αρης ο Ενυάλιος. Δηλαδή ο Θεός της Ενυώς. Το Ε είναι η γενικευμένη μάχη. Το κύριο όπλο είναι τα Έγχεα, τα κοντάρια. Εδώ εμφανίζεται για πρώτη φορά στο τέλος η Έκτορας. Επίσης στο Ε της Ιλιάδας, εμφανίζεται το θέμα Έρως- Έρις! Όταν γίνεται μια μεγάλη μάχη στην οποία εμπλέκεται η Αφροδίτη, για να σώσει τον γιό της τον Αινεία.

Ποιο ήταν το πιο δύσκολο γράμμα να δοθεί αντιστοιχία;

Το Ωμέγα έχει πολύ λίγες λέξεις. Η λέξη Ωνος που σημαίνει αγορά, είναι τα λύτρα που καταβάλλονται από τον Πρίαμο για το πτώμα του Έκτορα. Εκεί τελειώνει και η Ιλιάδα. Ενώ στην Οδύσσεια, το Ω συνδέεται με τις ψυχές που πηγαίνουν πάνω από τον Ωκεανό. Εκεί ο ποιητής δυσκολεύεται να βρει πολλές λέξεις, αλλά αυτές που βρίσκει φτάνουν. Επίσης σημειώνει και την Ώρη που σημαίνει το τέλος, γιατί είναι το τέλος του ποιήματος. Γιατί το Ω δείχνει προς τη Δύση, στην ωρίμανση.
«Βλέπουμε ένα ποιητή, τον Όμηρο, που φτιάχνει δύο μεγάλα ποιήματα για να υμνήσει το Αλφάβητο»
Υπάρχουν ακροφωνίες στο ελληνικό αλφάβητο;

Στο ελληνικό αλφάβητο δεν υπάρχει ακροφωνία. Το ελληνικό αλφάβητο δεν είναι όπως το φοινικικό που υπάρχει αντιστοιχία ανάμεσα στο γράμμα και στο όνομα που περιγράφει. Ο Όμηρος ήθελε να δώσει ένα υπόβαθρο πολιτιστικό, ιερό, μυθολογικό στο αλφάβητο. Γιατί όλα τα αλφάβητα στην Ανατολή ήταν ιερά. Βλέπουμε λοιπόν έναν ποιητή που φτιάχνει δύο μεγάλα ποιήματα για να υμνήσει το Αλφάβητο. Μα τέλος πάντων γιατί να μην αναγνωριστεί αυτό! Γιατί να μην του δώσει μία δόξα!
«Ο Πάτροκλος δεν κάνει τίποτα από το Ξ μέχρι το Π. Περιμένει το Π για να βγει στη δράση!»

Πιστεύετε ότι ακροφωνία έχει επηρεάσει τη δομή και την αφήγηση στα Ομηρικά έπη;

Βεβαίως. Ο Όμηρος  αργοπορεί την αφήγηση για να συγχρονιστεί με τους αλφαβητικούς τίτλους. Για παράδειγμα οι μάχες στην Ιλιάδα αργοπορούν μέχρι να φτάσει στο Π που είναι ο Πάτροκλος ο ήρωας. Ο Πάτροκλος δεν κάνει τίποτα από το Ξ μέχρι το Π! Είναι τελείως αργόσχολος. Κάθεται στο πλοίο του Ευρίπυλου και δένει τις πληγές του. Περιμένει να έλθει το Π για να βγει στη δράση! Αυτό είναι φανερό ότι ο ποιητής έχει κανονίσει έτσι τα ποιήματα και την αφήγηση, ώστε τα αλφαβητικά θέματα να συγχρονίζονται μαζί της. Σε αρκετές περιπτώσεις η αφήγηση καθυστερεί πολύ. Γίνονται επεισόδια που μοιάζουν με παρεμβολές, με παρεκβάσεις και αρκετοί απορούν. Γιατί γίνεται αυτό; Αυτό έχει γίνει μεγάλο πρόβλημα για τους Ομηριστές. Έχουν διατυπώσει διάφορες θεωρίες για να το εξηγήσουν.

Η θεματική ακροφωνία υπάρχει και σε άλλα έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας;

Ναι. Υπάρχει σίγουρα στα κελτικά έπη.

«Μετά από αυτό τελειώνει η ιστορία περί …αγράμματου Ομήρου»

Η άποψη που έχουμε για τον Όμηρο σήμερα, αλλάζει μέσα από τη μελέτη σας για την ύπαρξη ακροφωνίας στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια;

Νομίζω ότι ναι. Διότι ακόμα επικρατεί η ιδέα ότι ο Όμηρος ήταν αγράμματος. Δεν είναι δυνατόν ένας αγράμματος ποιητής να έχει συνθέσει αυτά τα δύο ποιήματα, με τον πολύπλοκο τρόπο τον οποίο περιγράφω. Έπρεπε να ξέρει τέλεια τη γλώσσα και να ξέρει και τη γραφή. Σίγουρα είχε πολλούς βοηθούς, γραφείς, τους Ομηρίδες. Ήταν πολλοί οι βάρδοι. Η συνεργασία θα ήταν σίγουρα μέσω των Ομηρίδων. Οι απόψεις που υπάρχουν ότι τα έπη τα  έγραψε ο Όμηρος και εκείνες ότι τα έπη  έχουν συντεθεί από πολλούς, δεν είναι κατά ανάγκη αντιφατικές. Μπορεί να έχουν βοηθήσει οι Ομηρίδες στη γραφή, αλλά πάντα υπό την καθοδήγηση του Ομήρου. Ήταν ένα είδος σχολής. Νομίζω ότι μετά από αυτό τελειώνει η ιστορία περί αγράμματου Ομήρου.
«Ο Όμηρος ήταν μια επανάσταση για την εποχή του. ‘Ήταν βάρδος 9ου βαθμού»

Ποια είναι η δική σας εικόνα για τον Όμηρο;

Ο Όμηρος ήταν ο ίδιος μια επανάσταση στην εποχή του. Γιατί, μέχρι τότε, δεν είχε καταγραφεί τίποτα από ότι ξέρουμε. Στην καταγραφή αυτών των ποιημάτων βλέπουμε ότι οι Έλληνες για πρώτη φορά καταγράφουν τα έπη τους. Δεν το είχαν ξανακάνει.

Μπορούμε να πούμε ότι ο Όμηρος υπήρξε ένας αρχαίος… γλωσσοκεντρικός;

Ναι, φυσικά. Στους Κέλτες, ο βάρδος του 9ου βαθμού, έπρεπε να τα ξέρει όλα. Να ξέρει τη γραμματική, να ξέρει τη γλώσσα, τους μύθους, την τεχνική του στίχου, τη φιλοσοφία. Έπρεπε να τα ξέρει όλα.

Υπήρχε ιεραρχία στους βάρδους και στον ελλαδικό χώρο;

Βεβαίως. Ο Όμηρος ήταν βάρδος 9ου βαθμού. Ήξερε τα πάντα. Οι αρχαίοι τον θεωρούσαν δάσκαλο. Επομένως αφού βασίζεται στο αλφάβητο, βασίζεται και στη γλώσσα. Και δημιουργεί μια ειδική γλώσσα για το έπος. Η γλώσσα του έπους δεν μιλιέται πουθενά στις διαλέκτους. Είναι ιωνική διάλεκτος σε μείγμα με την αιολική. Δεν είναι διάλεκτος που μιλιέται. Είναι αρχαϊκή.

Πώς και δεν έγινε αντιληπτή αυτή η ύπαρξη ακροφωνίας  από τους μέχρι σήμερα ξένους φιλολόγους;

Οι κλασσικοί φιλόλογοι στην Αμερική σκέπτονται την καριέρα τους και δεν τολμούν να κάνουν καινοτομίες. Εδώ βρήκα συμμάχους. Βρήκα νέους φιλόλογους που έκαναν και την επιμέλεια. Οι Έλληνες αμέσως καταλαβαίνουν περί τίνος πρόκειται. Παραδόξως όχι και οι δυτικοί. Διότι έχουν καταργήσει τα γράμματα στους τίτλους των ραψωδιών και βάζουν αριθμούς 1, 2.3….

Τελικά ο Όμηρος …υπήρξε;
Είναι φανερό ότι τα ομηρικά έπη έχουν γραφτεί από έναν άνθρωπο. Φαίνεται και από το ύφος. ‘Έχει ένα πάρα πολύ ευέλικτο και χαριτωμένο ύφος. Με χιούμορ, με άνεση. Το οποίο δεν το είχαν οι Κυκλικοί ποιητές. Η χαρακτηρολογία των πρόσωπων σε αυτά τα Κυκλικά έπη, δεν είναι τόσο αναπτυγμένη, από ότι ξέρουμε. Ενώ στον Όμηρο η χαρακτηρολογία είναι εκπληκτική. Δημιουργεί πρόσωπα. Δημιουργεί δραματικές καταστάσεις. Είναι μεγάλος ποιητής. Δεν μπορεί να τα κάνει αυτά ένας κοινός συλλέκτης.

Είναι από τις λίγες φορές που παρουσιάζεται μια πρωτογενής μελέτη για τον Όμηρο από Έλληνα διανοητή.  Πώς το εξηγείτε;

Οι Έλληνες δεν έχουν ξεφύγει από τα δυτικά πρότυπα. Υστερούμε γιατί είμαστε τυπολάτρες  και δεν προωθούμε τη δημιουργικότητα. Έχουμε ένα φόβο, ένα σύμπλεγμα, να μένουμε στον τύπο, για ασφάλεια. Δεν τολμάμε. Υπάρχει βέβαια πολύ μεγάλος αριθμός ξένων Ομηριστών. Πάμπολλοι Γερμανοί, Αμερικάνοι, Γάλλοι, Άγγλοι.  Αυτοί όλοι όμως είναι μια ομάδα ανθρώπων που συστηματικά μας αγνοούν. Δηλαδή εκτός από άτομα που τους ακολουθούν, αγνοούν την Ελλάδα ως τόπο, ως παράδοση. Δεν προτιμούν ποτέ τα δημοτικά τραγούδια σε σχέση με την ομηρική παράδοση.

Τα τελευταία χρόνια αμφισβητείται η εθνική ταυτότητα από αρκετούς Έλληνες διανοουμένους. Πώς το βλέπετε;

Αμφισβητούμε την ίδια την ύπαρξή μας! Οι Έλληνες βέβαια μεταναστεύουν από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η τάση για μετανάστευση είναι λόγω της στενότητας του χώρου και των εκάστοτε εχθρών. Ο χώρος αυτός έχει μια προϊστορία πάρα πολύ οδυνηρή και αυτό έχει επηρεάσει και το χαρακτήρα των νεοελλήνων. Δεν έχουν εμπιστοσύνη στον εαυτό τους. Τετρακόσια πενήντα χρόνια κάτω από  τους Τούρκους, που μας έλεγαν ότι είμαστε ο Κανένας, ο Γκιαούρης. Αυτά δεν αφήνουν ίχνη; Και παρόλη τη μεγαλομανία μας να λέμε ότι καταγόμαστε από τους αρχαίους, δεν πείσαμε τον εαυτό μας για αυτό ποτέ….

info@bookbar.gr

Το βιβλίο «Ο Όμηρος και το αλφάβητο» του Νάνου Βαλαωρίτη έχει εκδοθεί από την Ελληνοαμερικανική Ένωση. Θα παρουσιασθεί επίσημα στις 21 Μαρτίου, Παγκόσμια Ημέρα Ποίησης, από την Ελληνοαμερικανική Ένωση, Μασσαλίας 22, τηλ. 210 3680900

Σχετικά Θέματα (links)

-ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ    Μεγάλο Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας
«Ο κάθε Έλληνας κατ’ αρχήν  μισεί το κράτος και τα Κρατικά Βραβεία είναι μία προέκταση του κράτους»

Αναρτήθηκε την 06 Μαρτίου 2011, 14:19

Αρθρο του/της: Χριστιάννα Λούπα
http://www.palmografos.com/permalink/8905.html

Ευαγγελίου Χρήστος

Φοίνικας

Σαν Φοίνικας Ελλάδα μας κι εσύ

θα γεννηθείς ξανά μιαν άσπρη μέρα,

του κόσμου θα ξεπλύνεις τη ντροπή,

ύπουλων δανειστών πικρή φοβέρα!

Θα βγεις από τις στάχτες σαν πουλί,

που πρόβαλε από φωλιάς κρατήρες,

μονάχη σου θα ζώσεις το σπαθί,

χωρίς προστάτες, δανειστές, σωτήρες.

Ξανανιωμένη, πάλι δυνατή,

με χέρι σταθερό βιολί θα πιάσεις,

θα παίξεις νιο ρυθμό με προσοχή ,

τον κόσμο τον παλιό θα τον χαλάσεις!

Με μία νέας μοίρας μουσική

την οικουμένη συ θα σαγηνέψεις,

με κάλλος και σοφίας αρετή

τα πάτρια και πάλι θα λατρέψεις.

Δάσκαλοι, φωτοδότες κι αθλητές,

θα κατεβούν στης πάλης τον αγώνα,

με πείσμα στις αντίπαλες ορδές,

θα χτίσουνε ξανά τον Παρθενώνα!

Κι όσο γλυκά νιος Ήλιος θα φιλά,

σαν εραστής, τη Γαία τη Μητέρα,

Ελλάδας θα πετάγονται παιδιά,

σαν αστραπές από Διός αιθέρα!

Χ. Κ. Ε.

Phoenix

Like Phoenix, dear Hellas, you too will be

Reborn one sunny and bright day to come,

And the world will bow and blush in shame,

At what those insidious lenders have done!

You’ll come out of the ashes like that bird

That rose up from the nest that trapped it,

And you’ll live again by your own sword,

Without any sponsors, lenders, or saviors.

Young and powerful you’ll be once again,

Holding your viola with steady hands,

And you’ll play new rhythms carefully,

Calling the old world back from the deep!

And with its new musical guide,

The entire country will be beguiled,

And they will come out to worship again

Virtue’s pure beauty and its wisdom.

Teachers, athletic and full of light,

Will emerge to fight the good fight,

Rising above the babbling rabble,

Bringing back the Parthenon’s marbles!

And like a lover, the youthful Sun

Will sweetly kiss our Mother Earth,

And Hellenic children will spring forth

Like Zeus’ ethereal lightning bolt!

C. C. E.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ  >  http://www.blogger.com/home?pli=1