Άστρο του πρωινού - Νίκος Παπάζογλου

Νίκος Καρούζος, «Αρνησίκακος»

“Θα πεθάνω ζητώντας έναν ήλιο/ στα μεγάλα χρονικά μυστήρια

κομματιάζοντας τη νύχτα μ’ ένα σμήνος από γαλαξίες

αιωρούμενος δίχως τη μητρυιά μας/ την αλύγιστη Βαρύτητα

δίχως δάκρυα που μας επιβάλλει η Ελλάδα

τουτ’ η χώρα που παιδεύει τα δροσερά ελληνόπουλα

κι ανεμίζει αμέτρητους γραικύλους”.

Οι ποιητές για τον Καραϊσκάκη Πηγή : Andro.gr

http://www.andro.gr/empneusi/georgios-karaiskakis/

Το τραγούδι της βροχής

Πάμπλο Νερούδα, Ένα Τραγούδι Χωρίς Ελπίδα

Ανδρέας Α. Αρτέμης | «Το Ένδον της Μνήμης»

ΗΕΛΤΙΟΣ-ΠΡΟΣΩΠΟ

Νάναι άραγε  το  πρόσωπό σου

που φέγγουν μεσάνυχτα τα κρίνα;

Νάναι άραγε  το  πρόσωπό σου

Που ροδίζει η   αυγή;

Αδύνατο να ξεχωρίσω.

Στου ναυαγίου το βυθό

Γέρνω γυμνό κατάρτι

Της πίκρας κατακάθι

Στην κούπα του καφέ.

12-5-2017

το τριζόνι

Ο Λύκος της Στέπας του Έρμαν Έσσε

Το βλέμμα ήταν περισσότερο θλιμμένο παρά ειρωνικό.

Ηταν αβυσσαλέο και απελπιστικά λυπημένο.

Το περιεχόμενο του ήταν κατα κάποιο τρόπο μία ήρεμη και σίγουρη απελπισία που είχε αποκτήσει μία συνηθισμένη μορφή.

Με την απελπισμένη λάμψη του φώτιζε όχι μόνο το πρόσωπο του ματαιόδοξου ομιλητή ούτε ειρωνευόταν και καταδίκαζε μόνο την κατάσταση της στιγμής, την προσδοκία και την διάθεση του κοινού, τον κάπως προκλητικό τίτλο της ομιλίας, αλλά και το βλέμμα εκείνο του Λύκου της Στέπας διαπερνούσε ολόκληρη την εποχή μας, όλα τα περίεργα και φανταχτερά καμώματα μας, όλες τις προσπάθειες, ολόκληρη την ματαιοδοξία, ολόκληρο το επιφανειακο παιχνίδι μια φαντασμένης και ρηχής πραγματικότητας.

Και δυστυχώς, το βλέμμα εκείνο προχωρούσε πιο βαθιά, πήγαινε πιο μακριά και οχι μόνο στα ελαττώματα και τον απελπισμό του καιρού μας, της πνευματικότητας και του πολιτισμού μας.

Πήγαινε ως το βάθος της καρδιάς ολόκληρης της ανθρωπότητας, μιλούσε πειστικά και φανέρωνε σε μία μόνη στιγμή ολοκληρη την αμφιβολία ενός στοχαστή ισως ενός ειδικού γνώστη της αξιοπρέπειας και του νοήματος της ανθρώπινης ζωής γενικά.

Το βλεμμα του έλεγε: Κοίταξε τι πίθηκοι είμαστε ! Κοίταξε τι ειναι ο άνθρωπος ! Ετσι η δόξα, η εξυπνάδα, τα προτερήματα του πνεύματος, όλοι οι δρόμοι προς την ανύψωση, μεγαλεία και ανθρώπινος χρόνος γινόταν ένα παιχνίδι πιθήκων!

Στο διάστημα εκείνο διαρκώς σκεφτόμουν πως η αρρώστια του δεν προερχόταν από κανένα φυσικό ελάττωμα, αλλά αντίθετα από τον πλούσιο και προικισμένο εσωτερικό του κόσμο που δεν εναρμονιζόταν προς το εξωτερικό περιβάλλον.

Κατάλαβα πως ήταν μία μεγαλοφυία του πάθους. Είχε σύμφωνα με μερικές σοφές παρατηρήσεις του Νίτσε, μέσα του μία μεγαλοφυή, απεριόριστη και φοβερή ικανότητα για τον πόνο.

Συνάμα συνειδητοποίησα πως η βάση της απαισιοδοξίας του δεν ήταν η περιφρονητική στάση του προς τον κόσμο, αλλά η αυτοπεριφρόνηση. Γιατί ενώ μιλούσε αμείλιχτα και επιθετικά για θεσμούς και πρόσωπα, πάντοτε τα πρώτα βέλη τα έριχνε εναντίον του εαυτού του. Μισούσε και αρνιόταν πρώτο τον εαυτό του.

Ολόκληρη λοιπόν η μεγαλοφυία της φαντασίας του και η δύναμη του στοχασμού του επί χρόνια κατευθύνονταν εναντίον του εαυτού του, εναντίον μιας αθώας και ευγενικής ύπαρξης. Έτσι θα μπορούσαμε να πούμε, πως ολοένα και γινόταν σε μεγαλύτερο βαθμό χριστιανός και μάρτυρας, γιατί κάθε οξύτητα, κάθε κριτική, κάθε μοχθηρία καθε μίσος, για το οποίο ήταν ικανός και όλα αυτά, προπαντός άλλου και καταρχήν, τα φόρτωνε στον εαυτό του.

Το αγαπάτε αλλήλους είχε τόσο πολύ ενσφηνωθεί μέσα του, όσο και η δύναμη της αυτοπεριφρόνησης.

Ο Λύκος της Στέπας του Έρμαν Έσσε

(δανεισμένο απόσπασμα)

Τάνια Τσανακλίδου - Γιάννης Χριστοδουλόπουλος - Γεράσιμος Ευαγγελάτος - ...

Μυθιστόρημα - Γιώργος Σεφέρης

Πηνελόπη Δέλτα: Η σπουδαία συγγραφέας που πέθανε από έρωτα άφησε πίσω της μία σπαρακτική επιστολή

http://www.tilestwra.com/pinelopi-delta-spoudea-syngrafeas-pou-pethane-apo-erota-afise-piso-tis-mia-sparaktiki-epistoli/

Στέλλα Πετκάρη- Οι μεγάλοι έρωτες

Οι μεγάλοι έρωτες……
σκεπάζονται με σεντόνι, τη νυχτιά
ανασαίνουν μ΄ οξυγόνο, το «μαζί»
έχουν προσκέφαλο, μια πόρτα κλειδωμένη
και κουβαλάνε, την αμαρτία ρούχο.

Κρύβουν το μεγαλείο της ηδονής τους
από αδηφάγα μάτια και νηστικές καρδιές.
Φυλάνε την ανάταση της ψυχή τους
απ΄ τα «πρέπει» των συμβιβασμένων
κι αψηφούν το καθαρτήριο των αναμάρτητων.

Το ξημέρωμα…
ξεκλειδώνουν γυμνοί και λυτρωμένοι,
χάνονται στα σοκάκια μιας ανάμνησης,
παραμένοντας ολόλευκοι, μέχρι την επόμενη φορά!

Στέλλα Πετκάρη

(Από την Ποιητική Συλλογή "Ζήσε... Αν Τολμάς!")

ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ

«Οι συμφορές έχουν διπλή ιδιότητα,
Μπορούν να είναι όντα και μη όντα.
Όσο απέχουν από εσένα,
είναι απλώς αφηρημένες ιδέες
–μη όντα-
Όταν όμως σε επισκέπτονται
είναι όντα,
με σάρκα και οστά»

ΑΡΓΥΡΗΣ ΧΙΟΝΗΣ (22 Απριλίου 1943 - 25 Δεκεμβρίου 2011)

http://homouniversalisgr.blogspot.gr/2015/06/22-1943-25-2011.html?spref=fb

HOMOUNIVERSALISGR.BLOGSPOT.COM 

Ποιητής, πεζογράφος και μεταφραστής, γεννήθηκε το 1943 στην Αθήνα. Πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του σε χώρες της Βορειοδυτικής Ευρώπης και σπούδασε Ιταλική φιλολογία στο Άμστερνταμ. Από το 1982 μέχρι το 1992 εργάστηκε ως μεταφραστής στο Συμβούλιο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων στις Βρυξέλλες. Το 1992 εγκαταστάθηκε στο χωριό Θροφαρί της ορεινής Κορινθίας μέχρι και τον αιφνίδιο θάνατό του τον Δεκέμβριο 2011. Ήταν μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.http://www.ekebi.gr/

Μανώλη Αλυγιζάκη- ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑ

ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑ — ΚΡΙΤΙΚΗ

~João da Penha

ΠΟΙΗΤΗΣ, ΤΟΥ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΥ

Αν πάρουμε σαν παράδειγμα το τραγούδι του Frank Sinatra που λέει ότι, όλοι τραγουδούν αλλά μόνον δέκα με δώδεκα τραγουδιστές υπάρχουν, μπορούμε να πούμε ότι μόνο τόσοι λίγοι αληθινοί ποιητές υπάρχουν στον κόσμο — εδώ και παντού, ποιητές του χθές ή σημερνοί. Κι υποπτεύομαι ότι δεν θα υπάρξουν ποτέ πολλοί ή τουλάχιστον δεν θα υπάρξουν πολλοί εξαιρετικοί. Κι είμαι σίγουρος πως δεν θα υπάρξουν τόσοι πολλοί όσα τα βιβλία ποίησης που εκδίδονται και προωθούνται από οικονομικά ισχυρούς φορείς και με τίτλους που είναι μόνο για να εντυπωσιάσουν. Συναντούμε πολλές ποιητικές εξαασκήσεις κάνουν ακριβώς αυτό: μιαν εξάσκηση ή φαντάζονται ότι κάνουν. Αλλά εκείνοι που γράφουν εξαιρετική ποίηση είναι λίγοι από λίγους χαρισματικούς που ανήκουν σε μια ξεχωριστή κλάση ανθρώπων.

Ο Schiller είπε ότι δεν αρκεί να γράψει κανείς καλούς στίχους για να αυτοονομαστεί ποιητής γιατί ο καθένας κι απανταχού μπορεί να γράψει μερικούς στίχους αλλά αυτοί που γράφουν εξαιρετική ποίηση είναι πολύ λίγοι όπως ανέφερα πιο πάνω. Μόνον η μικρή αυτή κλάση ανθρώπων έχει το χάρτη του μονοπατιού. Κι όσοι το έχουν και γνωρίζουν πώς να το διαβάζουν, και ξέρουν πώς να το εξηγούν, αυτοί μόνο ηγούνται και οδηγούν όλους τους άλλους, όλους μας εννοώ, που αποτελούμε την ομάδα των δημιουργών-ποιητών, προς τον τόπο της ποίησης, κι αν είμαστε ευαίσθητοι στα των Μουσών θα καταλάβουμε. Οι υπόλοιποι θα κάνουν απλά τουρισμό.

Ο Eric Ponty, που μετέφρασε το βιβλίο ποίησης του Μανώλη Αλυγιζάκη στην Πορτογαλική γλώσσα, έχει το χάρτη του μονοπατιού γιατί είναι ο ίδιος ένας αυθεντικός ποιητής κι η ωριμότητά του είναι ολοφάνερη, όπως μας υπογραμίζει η έκδοση του “Retirement Boy Goes to the Circus in Brodowski” (Εκδόσεις Μούσα, Σάο Πάολο, Βραζιλία, 2003).

Στο βιβλίο του Μανώλη Αλυγιζάκη, ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑ που μετέφρασε ο Eric Ponty και συγκεκριμένα στο ποίημα, ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ,

ΑΠΟΛΛΩΝΑΣ

Στον ήλιο του Απόλλωνα μεγάλωσα

λεπτά εκφραστικά

μόνος στα σκοτεινά

πρoτού τα μάτια ανοίξω

είχα για συνοδία

το νόμο της αποτυχίας

που εγεννήθηκα τυφλός

μ’ είπαν κι αιρετικό

μια επανάσταση στη γέννησή της

πριν καν μια λέξη να ειπώ

κλάμα λυπητερό ή πόνου

συγκέντρωσα όλη τη δύναμή μου

το ραντεβού μου με το θάνατο εταχτοποίησα

ώρες πριν γεννηθώ 

στα χέρια της μητέρας

νιογένητη γιορτή

λάθος επιτρεπταίο

δυο πόδια για να περπατώ

μία καρδιά 

για να αισθάνομαι 

κι άλλα ανθρώπινα 

μεγαλοσύνης σύσσημα

Η ανάπτυξη του ποιήματος αυτού αποδεικνύει ότι ο χώρος του ποιητή δεν υποκλείνεται μπροστά σε καθορισμένους λεκτικούς και κανόνες αλληλουχίας που κυβερνούν τον κόσμο της εμπειρίας (τίποτα δεν είναι πιο πραγματικό απ’ το τίποτα, είπε ο Δημόκριτος) κι οι ποιητές το γνωρίζουν αυτό καλά. Γι’ αυτό ακριβώς υπάρχει και το ειδικό λογικό. Ειδικό αλλά όχι αμφισβηταίο ή αυθαίρετο. Ειδικό γιατί οι ποιητές κατέχουν το “κλειδί του βασιλείου”.

Ο Croce και ο Vossler, τώρα που το θυμήθηκα, πολέμισαν ένα γύρω στη φράση Η Στρογγυλή Τράπεζα είναι τετράγωνη και για τον Ιταλό αναλυτή η φράση αυτή δηλώνει ότι δεν υπάρχει καθόλου λογική έννοια, ενώ ο Γερμανός αναλυτής έλαβε τη φράση αυτή σαν αληθινή, από αισθητική και γραμματολογική άποψη αδιαφορώντας για το λογικά αδύνατο. Ο Vossler κι “άλλοι πολλοί πριν και μετά απ’ αυτόν κατάλαβαν ότι οι ποιητές είναι ο μόνοι που δημιουργούν την πραγματικότητα. Στην κυριολεξία οι ποιητές δημιουργούν κόσμους όπως στα ποιήματα του Μανώλη Αλυγιζάκη που μετέφρασε ο Eric Ponty, μουσικός αλλά και ποιητής, που ακολουθούν τη συμβουλή του Wagner ότι ο ποιητής τονώνει το αντιληπτό του ανθρώπου και τον οδηγεί στο να κάνει νέους συνδυασμούς του αντιληπτέου έχοντας σαν οδηγό την αισθητική του αντίληψη.

Αν, όπως μας λέει ο Eric Ponty σ’ ένα απ’ τα ποιήματα αυτά,

στα χέρια της μητέρας

νιογένητη γιορτή

λάθος επιτρεπταίο

δυο πόδια για να περπατώ

είναι εξ ίσου αληθινό και πρέπει πάντα να δίνουμε προσοχή στο τί μας λένε οι ποιητές (λίγοι εξηγούν τις λέξεις καλύτερα απ’ τους ποιητές, γείτονες των φιλοσόφων). Ο Eric Ponty, στο απόγειο της δημιουργικής του καρριέρας, μας λέει και μας υπογραμμίζει πολλά αφού η μετάφραση των ποιημάτων ΔΕΥΤΕΡΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΔΙΑ του Κρητικού-Καναδού ποιητή, συγγραφέα και μεταφραστή Μανώλη Αλυγιζάκη δεν είναι τίποτε άλλο από ένα ποιητικό αριστούργημα.

“…για τη συνεχή του ανασκόπηση-ενδοσκόπηση και λυρική φωνή και τον τρόπο που βλέπει την ύπαρξη όχι σαν ένα στείρο αντικείμενο, αλλά σαν ένα σύνθετο δυναμικό που έχει τη δική του εξαιρετική και ιδιόμορφη εικόνα του αληθινού…” όπως μας λέει ο ποιητής-κριτικός Ηλίας Τουρτίδης, είναι αναγκαίο να δώσουμε προσοχή στη φωνή του Μανώλη Αλυγιζάκη μέσω της μετάφρασης του Eric Ponty που είναι ένας ταλαντούχος σημερνός ποιητής.

~ João da Penha, δημοσιογράφος, συνταξιούχος καθηγητής, που έχει συναργαστεί με πάμπολλα λογοτεχνικά περιοδικά κι εφημερίδες. Επίσης συγγραφέας πολλών βιβλίων όπως των What Is Existentialism (Brasiliense, 2011, 17. ed.) And Philosophical Periods (Ática 2000, 4. ed.). Έχει μεταφράσει για λογοτεχνικά περιοδικά κι εφημερίδες ποίηση των Ρώσων Sierguêi Iessiênin and Alieksandr Blok και διηγήμτα των José María Argüedas, Júlio Cortázar and Gabriel García Márquez, που εκδόθηκαν στη λατινική Αμερική.

Μετάφραση της κριτικής από τα αγγλικά, του Μανώλη Αλυγιζάκη.

Χρόνης Μίσσιος, «Το κλειδί κάτω από το γεράνι»

[...] Παρά τη βεβαιότητα του Μαθιού, «θα έρθει, αφού τη θέλεις πραγματικά» αυτή η περίφημη Καθολική Επικοινωνία, όπως την έλεγε, δε φαινόταν πουθενά.

Βέβαια, ο Μαθιός είπε και τ' άλλο: «Θα σου 'ρθει όταν θα 'σαι έτοιμος, όταν θα μάθεις να ερωτεύεσαι πραγματικά, όταν δηλαδή θα καταλάβεις πως το βάθος, η ποιότητα μιας ερωτικής σχέσης, δεν κρίνεται από την αρχή της αλλά από το τέλος της, όταν θα μάθεις να αγαπάς τον άλλο, όχι γιατί σε κάνει ευτυχισμένο, αλλά γιατί είναι ικανός για την ευτυχία, όταν κι οι δυο, φορτωμένοι μπαχαρικά, εξωτικά αρώματα και γιρλάντες εξαίσιας μνήμης, θα αναχωρούν για νέα ταξίδια, όπου οι πληγές γίνονται τριαντάφυλλα. Μα αυτό απαιτεί την ύψιστη εντιμότητα της ψυχής σου: Να απαλλάξεις την αγάπη σου από τον εγωισμό της. Τότε είναι σίγουρο πως, παρά τις τρέλες που θα κάνουν τα συναισθήματα, στο τέλος θα μείνει ένα απόσταγμα ακριβό, συρμαγιά πλούσια και φανταχτερή για ένα νέο σεργιάνι, κατά τις επιθυμίες σου. Μόνο οι εξουσιαστικές σχέσεις αφήνουν πίσω τ΄άπλυτά τους κι ο κόσμος γίνεται φτωχότερος».

[Χρόνης Μίσσιος, «Το κλειδί κάτω από το γεράνι», εκδ. Γράμματα - απόσπασμα]

George Trakl (1887-1914)

https://www.poemhunter.com/georg-trakl/poems/

ΕΛΕΟΝΩΡΑ ΖΟΥΓΑΝΕΛΗ ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ

ΗΕΛΤΙΟΣ- Ανάσταση κι Επανάσταση

Ισως

στο ζώδιο του Εγώκαιρου

μήτε η σταύρωση

μήτε η ταφή

να έχουν πια σημασία.

Μήτε κι ο σπαραγμός της μάνας

κι οι κοπετοί.

'Ολα μοιάζουν να περνούν σαν σε καθρέπτη

αφήνοντας πίσω απ΄τα μάτια

ανταύγειες μόνο κι αναθυμιάσειες

του κενού της απουσίας.

Άραγε θα μπορέσει η μέριμνα της τσίκνας να φέρει γύρω από το εορταστικό τραπέζι

πρόσωπα που μοιράστηκαν μ’ Εκείνον και βίωσαν

τα πάθη και τον πόνο Του και

λύγισαν στης μάνας Του το θρήνο;

M’ αν δεν το μπόρεσαν για Εκείνον,

τότε πώς να συναισθανθούν εσένα και να σε γνοιαστούν καταδιωγμένε άνθρωπε:

άνεργε, ανέστιε, αφανή, ά-πολη;

Σέρνεσαι στους δρόμους μοναχός

μένεις δίχως φως έγκλειστος μες τους τέσσερις τοίχους

χωρίς νάχεις κάποιον να προσμένεις

μια λέξη για να πεις και να κοινωνήσεις

της πίκρας σου το ποτήρι, τη δίψα σου, το πάθος για ζωή.

Μα αν δεν κοινωνούνται η πίκρα, ο πόνος, η στέρηση, το πάθος,

τότε από πού αδελφέ να ρθει η Ανάσταση,

η Ελπίδα

κι η Επανάσταση;

15-4-2017

Ανδρέας Α. Αρτέμης

Κύριε Φωτεινέ Ακτινοβόλε
Του θαλάμου της ψυχής μου
Ανέσπερη χορδή
Το εξ ουρανών θεμέλιο έδωκε
Ο καρπός κι η συμμετρία του ορισμού σου
Απάνθισμα καρδίας περιβλήθη
Ευσπλαχνίας μετάληψη
Απόκρυφης τελείωσης έδωκε
Των συμβόλων ο οδηγός
Και των Φρονίμων η ομολογία.

Συντετριμμένε από δακρύων
Χαλκογράφε της καρδιάς μου.

Κύριε Υπέρλαμπρε
Του αέρα της θαλάσσης και της γης
Και του Σύμπαντος Εύσπλαχνε Ειδήμων
Της Υπερταξίας Έδρα
Και της έκστασης Πόλε
Των χρωμάτων, των οσμών, και των ήχων
Καρποφόρε
Κρύψον με υπό την μεγαλοσύνη σου
Φύλαξον με υπό την σφραγίδα σου
Εξάληψον την λάσπη από του προσώπου μου
Με της Σιωπής και της Αγάπης τον ήχο

Και δείξον Κύριε τον δρόμο
Και δείξον Κύριε τον Ρυθμό σου
Να κάμνω το θέλημα σου.

Ανδρέας Α. Αρτέμης
1990 από την ποιητική συλλογή «Τελεσίγραφα χαμένων ημερών»